Տերյանը՝ հասարակական ու քաղաքական գործիչ

 

1918 թվականին Տերյանն  Հյուսիսային Կովկասի և Աստրախանի քաղաքական պատերազմի հայ փախստականների փրկության գործով զբաղվեց։  Սովետական կառավարությունը նրան գումար ու դեղամիջոցներ էր տրամադրել և նա օտագործում էր բոլոր միջոցները, մարդկանց տեղավորում էր անձամբ։  Պոետը անսահման քաջություն է ցուցաբերել, երբ պայուսակի մեծ ումարը փրկել է այն ժամանակ, եր գնացք մտել էին ավազակներ։

Տերյանի հանդեպ թշնամանք են ցույց տվել Լև Տրոցկին և Իոսիֆ Ստալինը, քանի որ նա ամեն կերպ խողդում էր նրանց, որպեսզի հայկական արցին լուծում տան։ Մասնավորապես, Բրեստ-Լիտովսկի բանակցությոնների ժամանակ, որոնց Տերյանը մասնակցել է որպես խորհրդական` առանց ձայնի իրավունքի, հերթական բուռն վեճից հետո զայրացած Տրոցկին Տերյանին կոչել է «արմյաշկա» վիրավորական անունով: Սակայն Տերյանը բողոքել է ու ապացուցել է, որ առաջին աշխարհամարտի և Մեծ Եղեռնի ժամանակ տարածքի մեծ մասը հայեր էին։

Ստալինը չկարողացավ տանել նման հայրենասեր վերաբերմունքը և հեռացրեց Տերյանին պաշտոնից։ Նաև նա գտավ տերյանից վերջնականապես ազատվելու միջոցը։ Տերյանին ուղարկում է Թուրքեստան։ Իհարկե, Տերյանը չէր դիմանա ճանապարհին․ տուբերկուլյոզով հիվանդ էր, իսկ վագոնները չէի տաքացվում։

 

Հովհաննես Թումանյան|Թյուրիմացության պատճառով

Հոդվածում Թումանյանը խոսում է գրոծների ծանր վիճակի մասին։ Խոսվում է, որ մարդիկ չեն գնում գրքերը, չեն կարդում և այդպես գրողին գցում են ծանր կացության մեջ, որի հետևանքը գրողների հայտնի սովն է։։ Եվ իրոք, չգիտեմ, թե ինչպես են մտածում մնացածները, բայց իրոք համաձայն եմ դա հետ։ Ամեն դեպքում՝ չեմ նախընտրում գրքեր կարդալ։ Թումանյանի աշխատանքները ասոցացնում եմ դասի հետ, բայց երևի մենակ հոդվածներն են, որ ինձ տեղափոխում են իրենց իրականությունը։ Հիմնականում սիրում եմ կարդալ կարճ ոդվածներ, իսկ մամուլը, ինչպես նշեց Թումանյանը, մեզնից շատերն են նախընտրում։ Գիտե՞ք, մտածում եմ, որ գրողը մեր օրերում չպետք է աշխատանք լինի, քանի որ  մեր ասարակությունը չի նախընտրում պարզ ու հեշտ մարսվող նյութը փոխարինել դժվար ստեղծագործություններով։

Հոդվածը՝ այստեղ